Ciekawym sposobem zagospodarowania materiału roślinnego jest jego wykorzystanie do produkcji ekologicznej energii z biomasy. W wiązaniach chemicznych związków organicznych budujących tkanki roślinne zgromadzona jest duża ilość energii, którą poprzez spalanie można uwolnić i wykorzystać na potrzeby człowieka. Rozwiązanie to ma dużo zalet, uchodzi za przyjazne środowisku, choć nie brakuje również jego wad.

            Wyróżniamy biopaliwa ciekłe, otrzymywane przede wszystkim z olejów roślinnych (np. rzepakowego), stałe – słomę, trociny, drewno albo gazowe, które pozyskać można w procesach fermentacyjnych obornika lub przez zgazowanie biomasy.

            W przeciwieństwie do tradycyjnych źródeł energii – ropy naftowej, węgla kamiennego czy gazu ziemnego – biopaliwa zaliczamy do źródeł odnawialnych, czyli takich, których użytkowanie nie wiąże się z długotrwałym uszczuplaniem ich zasobów. 

            Inną, ważną zaletą biopaliw jest ich lokalne pochodzenie. Rozwój tej gałęzi przemysłu przyczyniłby się do większej niezależności energetycznej krajów Europy, które nie byłyby skazane na korzystanie z i tak mocno wyeksploatowanych zasobów kopalin z Bliskiego Wschodu, którym targają konflikty o podłożu etnicznym i religijnym.

            Kolejną zaletą jest przyjazny środowisku proces produkcji biopaliw – podczas swojego wzrostu rośliny energetyczne pobierają z atmosfery w przybliżeniu tyle dwutlenku węgla, ile zostanie wydzielone w procesie ich spalania. Fakt ten pozwala zmniejszyć zagrożenie efektem cieplarnianym. Dodatkowo ogranicza ryzyko zanieczyszczenia środowiska, gdyż materiał roślinny zawiera mniej szkodliwych substancji niż paliwa kopalne (np. mniej tlenków siarki). Rozpowszechnienie upraw roślin na biomasę przyczyniłoby się ponadto do rozwoju i aktywizacji obszarów wiejskich.

            Wady energii z biomasy to przede wszystkim ograniczenie areału upraw roślin spożywczych na rzecz energetycznych, co skutkuje zwyżkami cen żywności. Prócz tego ryzyko wycinki obszarów leśnych i innych naturalnych zbiorowisk roślinnych dla pozyskania terenów upraw, a także osuszenie gruntów przyległych do pól z roślinami energetycznymi wskutek zwiększonego poboru wody.

W dniu 11 czerwca w Warszawie odbędzie się pierwszy Kongres Rolnictwa i Żywności Ekologicznej ECO FOOD 360, którego organizatorem jest Carrefour Polska. Celem wydarzenia jest upowszechnienie wiedzy na temat walorów żywności ekologicznej oraz promocja polskiego rolnictwa ekologicznego. Demokratyzacja żywności ekologicznej wśród polskich konsumentów, jest jednym z priorytetów strategii transformacji żywieniowej realizowanej przez sieć Carrefour na polskim rynku. Kongres został objęty honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Jana Krzysztofa Ardanowskiego.

Kongres ECO FOOD 360 to wydarzenie, które w całości zostanie poświęcone upowszechnieniu wiedzy na temat rolnictwa i żywności ekologicznej wśród rolników konwencjonalnych, producentów i przetwórców żywności, instytucji publicznych, organizacji pozarządowych oraz konsumentów. Wśród zaproszonych przez Carrefour mówców, znaleźli się polscy i międzynarodowy eksperci, w tym m.in. dr Flavio Paoletti z Włoch - naukowiec z Centrum Badań Żywności i Żywienia przy Radzie ds. Badań i Ekonomii Rolnictwa w Rzymie, dr Jostein Hertwig z Norwegii, zarządzający Międzynarodową Fundacją BERAS i badający wpływ rolnictwa na region Morza Bałtyckiego, futurystka trendów żywności Birthe Linddal z Danii czy prof. dr hab. Ewa Rembiałkowska, wybitny polski ekspert zajmujący się tematem żywności ekologicznej ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Celem Carrefour jest  zainspirowanie decydentów oraz biznesu w Polsce oraz zachęcenie ich do podjęcia wzmożonych działań na rzecz rozwoju rynku żywności ekologicznej w naszym kraju.

„Carrefour realizując swoją globalną strategię transformacji żywieniowej pragnie zostać światowym liderem w zakresie zmiany żywienia dla wszystkich. Jednym z priorytetów naszej strategii jest upowszechnienie produktów BIO wśród konsumentów. Polski rynek żywności ekologicznej jest wciąż słabo rozwinięty i wymaga wsparcia w zakresie edukacji, ustawodawstwa, rozwoju produkcji, logistyki, promocji czy sprzedaży. Dlatego zdecydowaliśmy się na organizację Kongresu ECO FOOD 360 – mówi Christophe Rabatel, Prezes Carrefour Polska. – W kongresie wezmą udział zarówno uznani eksperci z polskiego rynku, jak również szereg międzynarodowych autorytetów podejmujących tematykę rolnictwa i żywności ekologicznej w Polsce i na świecie. Jesteśmy przekonani, że przyczyni się on do popularyzacji wiedzy na temat walorów żywności ekologicznej i jej wpływu na zdrowie, a przede wszystkim – zwróci uwagę szerokiego audytorium na konieczność zwrotu ku naturze, naturalnym formom produkcji, przetwórstwa oraz konsumpcji, a także wypromuje potencjał polskiego rolnictwa ekologicznego na arenie międzynarodowej – dodaje Rabatel.

Patronat honorowy nad Kongresem objął Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rzeczypospolitej Polskiej, Jan Krzysztof Ardanowski, a patronami zostali Krajowa Rada Izb Rolniczych, Koalicja na Rzecz Rozwoju Rynku Żywności BIO w Polsce, Polska Izba Żywności Ekologicznej, Kujawsko-Pomorskie Stowarzyszenie Producentów Ekologicznych EKOŁAN, Ekologiczny Uniwersytet Ludowy w Grzybowie, organizacje pozarządowe: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Centrum UNEP-GRID Warszawa oraz szkoły wyższe: Uniwersytet Rolniczy w Krakowie i Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Kongres otrzymał również wsparcie patronów medialnych, magazynów: Biokurier oraz Ekodostawcy, a także portali Teraz-środowisko.pl, Dietetycy.org.pl i DoZdrowia.com.pl.

W pracach nad agendą oraz wyborem prelegentów Kongresu ECO FOOD 360 brała udział Rada Programowa złożona ze znamienitych ekspertów polskiego rynku, którym bliskie są obszary rolnictwa i żywności ekologicznej w Polsce. Wśród jej członków znaleźli się: prof. nadzw. dr hab. Bolesław Rok - dyrektor Centrum Badań Przedsiębiorczości Pozytywnego Wpływu, Katedra Przedsiębiorczości i Etyki w Biznesie, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, prof. dr hab. Ewa Rembiałkowska ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Karol Krajewski – doradca w gabinecie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Katarzyna Jagiełło - koordynatorka kampanii na rzecz ochrony pszczół i rolnictwa ekologicznego w Greenpeace Polska, Łukasz Gębka – właściciel Gospodarstwa Farma Świętokrzyska, Mieczysław Babalski – rolnik ekologiczny, Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia EKOŁAN, Krystyna Radkowska - Prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej oraz przedstawiciele Carrefour Polska: Anna Kurnatowska – dyrektor ds. produktów świeżych i Maria Cieślikowska - dyrektor komunikacji zewnętrznej i PR.

W ramach realizowanej strategii transformacji żywieniowej, Carrefour Polska podejmuje również szereg innych działań, których celem jest wsparcie polskiego rolnictwa oraz promocji i sprzedaży polskich produktów lokalnych i regionalnych. Sieć podpisała, m.in. kontrakty farmerskie z piętnastoma polskimi dostawcami na kilkanaście rodzajów warzyw, przyznała wsparcie finansowe o wartości blisko 800.000 złotych dla 25 polskich gospodarstw na rozwój upraw ekologicznych, jak również wprowadziła do swoich sklepów certyfikowane produkty ekologiczne od polskich producentów. Carrefour Polska jest również inicjatorem pierwszej na rynku Koalicji na Rzecz Rozwoju Rynku Żywności Bio w Polsce, która została powołana pod patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Celem działania Koalicji jest podejmowanie inicjatyw prowadzących do budowy rynku żywności ekologicznej i wdrożenie rozwiązań wspierających rozwój tego rynku w Polsce oraz podniesienie poziomu wiedzy konsumentów. Organizacja Kongresu ECO FOOD 360 przez Carrefour jest realizacją jednego z największych wyzwań stojących przed Koalicją, jakim jest upowszechnienie wiedzy i edukacji wszystkich środowisk na temat roli i znaczenia rolnictwa i żywności ekologicznej w życiu człowieka oraz w zrównoważonym rozwoju naszego kraju.

Więcej informacji o Kongresie na stronie: www.ecofood360.pl

fot.pixabay

            Mimo że wywołuje bardzo wiele kontrowersji, glifosat to jedna z najpowszechniej stosowanych dziś substancji chwastobójczych. Środowiska proekologiczne, naukowcy oraz praktycy od lat ścierają się w zaciekłej batalii o wycofanie bądź pozostawienie tego środka w użyciu. Ekoorganizacje przekonują o toksyczności i rakotwórczości glifosatu, powołując się m.in. na doniesienia o zwiększonej zapadalności na choroby nowotworowe u ludności z obszarów, na których glifosat był latami stosowany, a od niedawna także na wyrok amerykańskiego sądu zasądzający milionowe odszkodowanie choremu na raka ogrodnikowi. Naukowcy są podzieleni, choć większość utrzymuje, że brak jest wyników badań dostatecznie potwierdzających szkodliwość glifosatu. Rolnicy z kolei – jak najbardziej słusznie – zwracają uwagę, że nie ma i prawdopodobnie w najbliższych latach nie będzie środka równie skutecznego, a jego gwałtowne wycofanie z rynku będzie dla światowej produkcji katastrofą. W tle całej sprawy interesy i pieniądze tak kolosalne, że nawet nam się nie śniło.

            Istnieje wiele doniesień o chorobotwórczym działaniu glifosatu, choć nie wszystkie z nich zostały potwierdzone. Mówi się przede wszystkim o działaniu rakotwórczym tej substancji, również o zaburzaniu pracy gruczołów dokrewnych i wydzielania hormonów. Innym, ważnym i bezdyskusyjnym aspektem jest bakteriobójcze działanie owego środka. Przyczynia się ono do zubożenia flory bakteryjnej w jelitach zwierząt skarmianych paszami zawierającymi pozostałości glifosatu (np. soją z upraw południowoamerykańskich) i zaburzeń pracy układu pokarmowego. Dlatego też organizacje proekologiczne postulują natychmiastowe wycofanie herbicydów opartych na glifosacie, argumentując to tym, że nawet jeżeli istnieje cień zarzutów wobec tych preparatów, to zdrowie ludzi oraz bezpieczeństwo środowiska naturalnego są wartościami nadrzędnymi i powinny być chronione w pierwszej kolejności.

            Naukowcy również się w tej kwestii spierają, choć przeważa pogląd, że toksyczności glifosatu nie potwierdzono w dostatecznym stopniu. Mimo że prowadzone na hodowlach komórek badania dowiodły jego toksyczności, utrzymuje się, iż kluczowe dla oceny są badania na zwierzętach żywych – a te już szkodliwości nie potwierdzają. Organizacje ekologiczne zwracają jednak uwagę na fakt, że większość badań finansowana była przez producentów herbicydów opartych na glifosacie. Piętnują brak jawności i zarzucają badaczom stronniczość.

            Dla rolników glifosat jest niezawodnym herbicydem o bardzo wysokiej skuteczności. Wykazuje działanie nieselektywne, tzn. zwalcza każdą opryskaną nim roślinę. Jego wprowadzenie na rynek w latach siedemdziesiątych otworzyło możliwość likwidacji chwastów wieloletnich, z którymi słabo radziły sobie wcześniej środki chwastobójcze. Największe znaczenie ma w uprawach roślin GMO, którym wszczepiono gen odporności na glifosat. Jest również szeroko stosowany do likwidacji ugorów, a także przedsiewnie i przedwschodowo w uprawach non-GMO. Znajduje również zastosowanie w desykacji, czyli chemicznym zasuszaniu roślin przed ich zbiorem, jak również w sadownictwie. Największym problemem dla rolnictwa jest zupełny brak alternatywy – glifosatu nie ma (i w najbliższej przyszłości prawdopodobnie nie będzie) czym zastąpić.

            W sprawie glifosatu trudno zachować bezstronność. Dotyczy ona przecież nas wszystkich – konsumentów roślin z traktowanych nim upraw. Nie wynaleziono dotąd skuteczniejszego środka chwastobójczego, a jego rola w intensywnym rolnictwie jest nieoceniona. Z drugiej strony, za światowym obrotem glifosatem stoją niewyobrażalne pieniądze. Naiwnością byłoby stwierdzić, że interesy międzynarodowych koncernów chemicznych, zarabiających miliardy dolarów na sprzedaży glifosatu, nie mają wpływu na kształtowanie opinii oraz charakter dyskusji na temat tego środka.

            Jaka będzie przyszłość glifosatu? Czas pokaże. Jak na razie uzyskał w Unii Europejskiej licencję pięcioletnią. W 2022 r. odbędzie się kolejne głosowanie nad jego dopuszczeniem bądź wycofaniem. Wtedy też należy się spodziewać ogromnej burzy i zagorzałej dyskusji.