Tak popularna mała, roślinka co uwagi człowieka nie przykuwa, a tak niegdyś popularna na stołach naszych babć i w przydomowych ogródkach oraz apteczkach. Łatwo ją można znaleźć gdyż dziś uważa jest za ekspansywny chwast, który przy dość szybkim wzroście potrafi zagłuszyć młode siewki. Ale czy na pewno to chwast? Może jednak lepiej przyjrzeć się Gwiazdnicy z bliska i sprawdzić co Nam może zaoferować.

Taka malutka, a siły ma za trzech

Mimo, że roślina jest niewielkich rozmiarów posiada wyjątkowe siły życiowe. Rośnie bowiem oraz kwitnie niemal przez cały rok. Bowiem możemy już jasnozielone listki i malutkie białe kwiaty zauważyć od przełomu kwietnia do października, a w przypadku braku mrozów nawet do listopada.  Spotkamy ją niemal na całym świecie, występuje nawet wokół Antarktydy. Potrafi rosnąć zarówno na nizinach, wzniesieniach jak i w górach na wysokościach gdzie rządzą kosodrzewiny. Łodygi Gwiazdnicy potrafią sięgać nawet do 40 cm długości z szeregiem włosków, silnie rozgałęzione, bardzo kruche. Liście w żywym zielonym kolorze jajowate, naprzeciwległe o jajowatym kształcie. Kwiaty bardzo drobne, w kolorze bieli lub jasno – zielonkawym. Wielkości około 5mm. Nasiona wytwarzane przez Gwiazdnice są jadalne, lecz bardzo drobne, w kolorze ciemno – brunatnym  lub szaro – popielatym, matowe, kuliste. 

Gwiazdnica jest rośliną jednoroczną, z jednej rośliny można pozyskać nawet do 15 tysięcy nasion, które kiełkują już przy 2 stopniach powyżej zera. Żywotność nasion sięga nawet ponad 60 lat stąd tak ciężko pozbyć się rośliny kiedy na dobre zadomowi się w ogródku. Jest rozsiewana zarówno rzez zwierzęta jak i przez wiatr. Ukorzenia się zarówno na siedliskach podmokłych jak i przesuszonych. Można ją spotkać na przydrożach, w ogrodach, na nieużytkach, podwórkach, trawnikach, a także klombach. Przez jednych hodowana jako roślina przyprawowa, przez innych wypleniana jako chwast w uprawach.

Gwiazdnica stosowana była jako pasza dla zwierząt, jako roślina przyprawowa oraz jako roślina lecznicza w medycynie ludowej. Surowcem zielarskim w jej przypadku są liście. Cenne ze względu na zawartość witamin, składników mineralnych oraz rutyny. W dawnych czasach używano jej także w kosmetyce stosując jako szary barwnik do barwienia tkanin. Przez celtów zaliczana do tak zwanych ziół magicznych dających siłę i nadzwyczajną mądrość.

Co kryje się w środku

Jej siły żywotne przysporzyły tej roślinie właściwości magiczne, bowiem potrafi się zazieleniać nawet przykryta śniegiem. Dlatego też jest jedną z niewielu roślin dostępnych niemal cały rok, zatem nie ma potrzeby przygotowywać z niej suchej przyprawy. Możemy korzystać z niej zawsze świeżej, należy jedynie pamiętać by zbierać ją przed kwitnieniem lub zaraz o. Wtedy jest osiada ona najwięcej związków dobroczynnych dla naszego organizmu. Do użytku zbieramy ostrymi nożyczkami lub sekatorem kilkucentymetrowe końce pędów z najświeższymi listkami.

Gwiazdnica w swoim składzie posiada:

-witaminy A, E i C

- składniki mineralne: fosfor, wapń, miedź, magnez, jod, mangan, krzem, selen, sód oraz potas i żelazo

- zawiera również saponiny (które wpływają na szybsze trawienie tłuszczów, przeciwzapalnie i moczopędnie)

Gwiazdnica wpływa pozytywnie na przemianę materii, reumatyzm, hemoroidy, dolegliwości sercowe, schorzenia związane z przeziębieniem oraz zaburzenia ze strony układu pokarmowego. Łagodząc te objawy stosujemy gwiazdnice w postaci nalewek czy naparów, a także spożywając ją surową. Przyłożona w postaci okładów na przyspieszenie gojenia ran, wszelkich skórnych problemach oraz przy reumatyzmie lub przy podrażnieniach.

W kuchni gwiazdnica przygotowywana jest jako napary, odwary, nalewki, jako świeże ziele i mrożone.

W kosmetyce dodaje się ją do kremów, masek i toników:

- łagodzi podrażnienia

- zmiękcza naskórek

- oczyszcza skórę i pory

- uelastycznia

- zmniejsza wydzielanie sebum

Pyszne pomysły

Napar

Składniki:

1 łyżka ziela

Gotujemy wodę i po zagotowaniu zalewamy nią 1 łyżkę ziela. Odstawiamy do zaparzenia na około 20 min. Odcedzamy, powstały napar pijemy nawet – razy dziennie. Jako suplement diety.

Okłady

Składniki

500 gr ziela

Do garnka wkładamy ziele i zalewamy gorącą wodą. Doprowadzamy do wrzenia i gotujemy około 10 minut. Po ugotowaniu odcedzamy i gorące liście delikatnie przykładamy do miejsc bolących, przy naciągniętych mięśniach po treningu, ale również przy bólach reumatoidalno – pochodnych .

Jak w przypadku każdego ziela należy uważać przy jego stosowaniu, nie wolno stosować jej w zbyt dużych ilościach gdyż może działać przeczyszczająco i drażniąco. Nie mogą spożywać kobiety w ciąży i w czasie karmienia.

Rozwój mniejszych gospodarstw i rolnictwa ekologicznego – to obszary, które minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski przedstawił jako priorytetowe z punktu widzenia polityki realizowanej przez resort rolnictwa w tej kadencji. - Polska jest poważnym graczem na globalnym rynku żywności – powiedział minister podczas konferencji prasowej, która odbyła się 4 grudnia w siedzibie resortu.

Zdaniem ministra, wsparcie powinno być dostosowane do potrzeb mniejszych gospodarstw, tak aby mogło być efektywnie przez nie spożytkowane. – Mamy dużą liczbę mniejszych gospodarstw, które przez wiele lat były spychane na margines. Nie zgadzam się z argumentacją,  że małe gospodarstwa są gorsze. Ich potencjał również powinien być wykorzystany – podkreślił minister Ardanowski.

Według ministra Ardanowskiego dalszy rozwoju naszego rolnictwa nie będzie możliwy, jeżeli rolnicy nie będą organizowali się w celu wspólnego gospodarowania, zwłaszcza w formie spółdzielczej. – Mamy bardzo dobrą jakość żywności i to jej utrzymanie będzie naszym zadaniem, bo tym właśnie możemy konkurować – podkreślił minister.

Minister zapowiedział uruchomienie giełdy rolnej, by rolnicy za jej pomocą otrzymali rzeczywisty poziom cen oferowanych przez siebie produktów.

Prezes Tomasz Nowakowski zaznaczył, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa realizuje wypłaty na bieżąco. Ponad 10,8 mld zł trafiło na konta rolników w ramach zaliczek na poczet płatności bezpośrednich za 2019 r. oraz płatności obszarowych z PROW 2014 - 2020. Ich wypłata rozpoczęła się 16 października, a zakończyła 29 listopada. W porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku do rolników trafiło o ok. 1 mld zł więcej. 2 grudnia ARiMR przystąpiła do realizacji płatności końcowych z tytułu płatności bezpośrednich – na wykonanie tego zadania Agencja ma czas do końca czerwca 2020 r.

Nie ma zagrożenia niewykorzystania środków z PROW 2014 – 2020 - zapewnił Tomasz Nowakowski. Prezes ARiMR poinformował, że w przyszłym roku będą ogłoszone nabory z PROW 2014-2020 - Kolejni rolnicy będą mogli z nich skorzystać – podkreślił szef Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Agencja przyspieszyła rozpatrywanie wniosków inwestycyjnych. Na początku września było ich 18 000, teraz do rozpatrzenia pozostało mniej niż tysiąc wniosków. Są to skomplikowane sprawy dotyczą bowiem inwestycji budowlanych. Agencja nie chce ich odrzucać, tylko w porozumieniu z rolnikami prosi o uzupełnienie dokumentacji. Takie przyspieszenie stało się możliwe dzięki usprawnieniu pracy ARiMR i zmianom organizacyjnym, polegającym m.in. na przesunięciu pracowników między działami czy przekazaniu wniosków do mniej obciążonych  oddziałów. - Te działania są prowadzone, po to żeby przyśpieszyć weryfikację wniosków, po to, aby była ona sprawniejsza – powiedział  prezes ARiMR.  

Agencja stawia na informatyzację. Uruchomiła aplikacje umożliwiające składanie wniosków o dopłaty bezpośrednie przez internet oraz udostępniła portal pozwalający rolnikom na dokonywanie zgłoszeń dotyczących zwierząt gospodarskich. - Realizujemy strategię informatyzacji pod nazwą Agencja 4.0. – ogłosił prezes Tomasz Nowakowski. Niebawem ARiMR wprowadzi aplikację na smartfony, wykorzystywanie zdjęć satelitarnych, tak aby ograniczyć kontrole na miejscu. Na terenie całej Polski wprowadzony zostanie elektroniczny obieg informacji, tak aby działania ARiMR były bardziej skuteczne.

            Choć są wyjątkową ozdobą ogrodu i cieszą oko, mają niebezpieczne ukryte właściwości – ich tkanki zawierają trujące związki chemiczne, od których moglibyśmy się poważnie pochorować! Jeżeli mamy te gatunki w ogrodzie, powinniśmy zachować szczególną ostrożność, aby zabezpieczyć zwierzęta, siebie oraz innych domowników przed ich szkodliwym wpływem na zdrowie.

            O tym, że cis pospolity (Taxus baccata) jest rośliną trującą, wiadomo raczej powszechnie, chociaż funkcjonuje na ten temat wiele nieprawdziwych mitów. Wszystkie części cisu (igły, gałęzie, nasiona), za wyjątkiem niejadalnych osnówek owoców, zawierają trującą taksynę. Alkaloid ten zaburza pracę serca i poraża działanie układu oddechowego, powodując gwałtowną śmierć. Jego toksyczne działanie wykorzystuje się m. in. w chemioterapii, do hamowania podziałów komórek nowotworowych. Czerwonymi osnówkami cisu chętnie żywią się ptaki.

            Tojad mocny (Aconitum napellus) to piękna roślina zielna wykorzystywana w ogrodach naturalistycznych. Rośnie w zwartej, liściastej kępie. Tworzy piękne, rozgałęzione, fioletowe kwiatostany. Wykorzystywana w szczególności do aranżacji rabat. Chociaż niepozorna, należy do grupy najbardziej trujących roślin w kraju. Zawiera akonitynę, niezwykle silną truciznę, którą w dawnych czasach zatruwano strzały. Spożycie zaledwie 2 g tojadu poskutkować może zgonem.

Naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea) znana jest przede wszystkim ze swoich właściwości leczniczych. Zawiera glikozydy o działaniu nasercowym, spośród których najsilniejszym jest digitoksyna. Ze związkiem tym trzeba jednak szczególnie uważać – jest silnie trujący, łatwo przekroczyć jego dawkę, co skutkuje zatruciem i śmiercią. Ze względu na swoje piękne kwiaty naparstnica chętnie uprawiana jest w przydomowych ogródkach.

Bieluń (Datura) ceniona jest ze względu na kwiaty w postaci pięknych, zwisających kielichów. Każdy organ rośliny zawiera jednak szereg związków chemicznych, które z uwagi na działanie halucynogenne wykorzystywane były już od czasów prehistorycznych. Ich przedawkowanie może być śmiertelnie niebezpieczne!

Fotografie: Pixabay.com