Ostropest plamisty

Roślina pochodząca z obszaru śródziemnomorskiego: Europa Południowa, Egipt, Izrael, Turcja, ale w Polsce znany od wieków. Jest to gatunek należący do rodziny astrowatych. W Polsce roślina uprawna, czasami zdziczała. Ostropest plamisty (Sylibum marianum) jest rośliną przemysłową uprawianą w wielu krajach. W Polsce obszar upraw ostropestu obejmował przed laty powierzchnię około 2000 ha, ale zmniejsza się. Uprawia się go ze względu na nasiona zawierające bioflawonoidy, w których najbardziej czynną grupą jest sylimaryna w ilości do 3%.

Morfologia
Pokrój: Roślina jednoroczna, swoim wyglądem bardzo podobna do ostów.
Łodyga: Gruba, prosta, wzniesiona, górą rozgałęziająca się. Osiąga wysokość do 2 m.
Liście: Szerokoeliptyczne lub odwrotnie jajowate, bezogonkowe, obejmujące swoją nasadą łodygę, zatokowo klapowane, białoplamiste. Brzegi mają silnie kolczaste.
Kwiaty: Zebrane w kwiatostany – duże koszyczki (4-5 cm długości) wyrastające na szczycie łodyg. Koszyczki okryte są grubymi, skórzastymi i odgiętymi kolcami. Kwiaty o purpurowej barwie.
Owoc: Niełupka z puchem kielichowym ponad dwukrotnie dłuższym od owocu.

Wymagania środowsikowe ostropestu plamistego
Nasiona wysiewamy w kwietniu bezpośrednio do gruntu na głębokości 2-3 cm. Wschody ukazują się po 2-3 tygodniach od siewu. Roślina preferuje stanowisko słoneczne, przepuszczalną glebę o pH 5,7-7,2. Nie lubi zbyt wilgotnego podłoża. Poza tym roślina ta nie ma dużych wymagań; udaje się dobrze na ziemiach słabych. Może być uprawiana kilka razy na tym samym stanowisku. Plon wynosi około 1,9 t/ha w zależności od warunków pogodowych w sezonie wegetacyjnym. Zawartość oleju waha się od 25 do 30%.
W uprawie tej rośliny kłopotliwe jest nierównomierne dojrzewanie owocostanów, co powoduje trudności w ustaleniu terminu zbioru i wpływa na jakość plonu.  

Ekouprawa
 Z tego względu że ta roślina nie ma wielkich wymagań środowiskowych, a ponadto jest stosunkowa wytrzymała, nie wymaga nawożenia . Dobrze poddaje się w suszeniu i nie wymaga stosowania dodatkowych środków chemicznych podczas tego procesu.

Zalecenia zdrowotne
Surowiec zielarski: owoce, zawierające do 2-3% sylimaryny, która jest silnym przeciwutleniaczem. Wytwarza się z nich m.in. lek Sylimarol (w postaci pastylek). Można też samodzielnie sporządzać z nich odwar lub nalewkę lub spożywać po zmieleniu popijając. Lek ten ma zastosowanie zarówno profilaktycznie (np. podaje się go ludziom pracującym w oparach substancji chemicznych i napromieniowaniu), jak i lecznicze – przy marskości wątroby, stłuszczeniu wątroby, nieżytach dróg żółciowych, kamicy żółciowej, po żółtaczce, w trakcie leczenia nowotworów. Jest nieszkodliwy nawet dla kobiet ciężarnych i karmiących.
Działanie: przeciwzapalne, stymulujące regenerację i wytwarzanie nowych komórek wątroby, a przede wszystkim odtruwające. Chroni wątrobę przed licznymi truciznami, m.in. takimi, jak: alkohol, dwusiarczek węgla, pestycydy, a nawet truciznami muchomora sromotnikowego.
Interakcje: Hamuje aktywność CYP i innych enzymów. Prowadzi to do osłabienia działania takich leków jaki metronidazol (o 50%) i indinowir (nieznacznie).

Eko-uprawy.pl © 2024