Jest polską odmianą, powstałą ze skrzyżowania ‘Fantazji’(autorstwa A. Rejmana) z ‘Primulą’(amerykańskiego pochodzenia). Wyhodował ją prof. Aleksander Rejman. Przez niektórych uważana jest ona za najcenniejszą polską odmianę odporną na parcha jabłoni. Ma dużą odporność na mróz.
Drzewa odmiany ‘Sawa’ mają dużą siłę wzrostu, dlatego lepiej plonują na podkładkach karłowych. Po rozpoczęciu owocowania siła wzrostu drzew słabnie. Piramidalna, stożkowata korona ma tendencję do zagęszczania się. Owoce tej odmiany są duże, mają kulisto-stożkowy kształt, z żebrowaniami wokół kielicha, w niektórych przypadkach przechodzącymi na owoc. Skórka jest gładka, pokryta woskiem, błyszcząca z jaskrawo-karminowym, rozmytym rumieńcem, który pokrywa większą część owocu.
Zapylaczami dla odmiany ‘Sawa’ mogą być ‘Ligol’, ‘Pinova’, ‘Waleria’.
Na podkładce ‘M 9’ owocują obficie w 3 roku po posadzeniu. Odmiana owocuje corocznie. Występuje mała skłonność do przemiennego owocowania.
Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają najczęściej w połowie września. Przed zbiorem nie opadają i nie są wrażliwe na gorzką plamistość podskórną. Wybarwiają się bardzo dobrze, nawet wewnątrz korony. Dotychczas wiadomo, że w optymalnym terminie zbioru indeks skrobiowy waha się w granicach 6–8. Jędrność owoców podczas zbioru wynosi 60–70 N, zawartość ekstraktu 11–12%, a kwasowość owoców 0,7–0,8%.
Podczas przechowywania w chłodni na owocach mogą wystąpić objawy oparzelizny powierzchniowej. Podczas przechowywania w zwykłych przechowalniach owoce szybko przejrzewają i tracą swoje walory smakowe.
‘Sawa’ jest odporna na parcha jabłoni (gen Vf) i w średnim stopniu podatna na mączniaka jabłoni (podobnie wrażliwa jak ‘Witos’) jabłoni oraz zarazę ogniową. Jest wrażliwa na gorzką plamistość podskórną.
‘Sawa’ jest odmianą deserową o smacznym, soczystym, lekko kwaskowatym miąższu. Polecana jest do upraw ekologicznych.

Źródło:

Hawliczek A. i in. (2007), Wykorzystanie markerów SSR do molekularnej charakterystyki zasobów genowych jabłoni, Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu;
Kruczyńska D. i in.(2004), Uprawa drzew ziarnkowych oraz orzecha włoskiego i leszczyny metodami ekologicznymi, Radom: Krajowe Centrum Rolnictwa Ekologicznego;
Rejman A. (1994), Pomologia, PWRiL
Opracowanie: Magdalena Wszołek