Soczewica jadalna (Lens culinaris) – spokrewniona z fasolą samopylna roślina strączkowa jednoroczna (lub dwuletnia) z rodziny bobowatych. Uprawiana przez człowieka od starożytności, obecnie głównie w USA, Indiach, Turcji, Hiszpanii i Egipcie.

Konsumenci, zwłaszcza wegetarianie, doceniają jej walory smakowe i bogactwo białka (w zastępstwie mięsa). Nasiona soczewicy charakteryzują się bardzo niskim indeksem glikemicznym. Polecane są osobom ciężko pracującym, sportowcom, kobietom w ciąży i chorującym na cukrzycę.
Soczewica nie musi być moczona przed gotowaniem, ale warto pamiętać, że gotując, sól dodajemy tuż przed końcem, w przeciwnym wypadku nasiona mogą pozostać twarde i mniej smaczne.
Jest z powodzeniem uprawiana także w Polsce, ale niesprzyjająca pogoda wpływa na wielkość plonu, dlatego nie jest popularna.

Wymagania
Jest rośliną klimatu kontynentalnego i dobrze udaje się we wschodniej części Polski. Ma niewielkie wymagania glebowe, może być uprawiana na glebach lżejszych i przepuszczalnych, umiarkowanie wilgotnych, o pH 6-6,5 (kompleks żytni dobry i bardzo dobry). Należy wystrzegać się gleb ciężkich i podmokłych. Soczewicę najlepiej siać w 3. roku po oborniku. Źle znosi uprawę rok po roku na tym samym stanowisku (co najwyżej co 4 lata), a także po roślinach wieloletnich, które gromadzą azot w glebie.
Wskazane jest nawożenie fosforem, potasem wiosną oraz molibdenem.

Uprawa gleby
Glebę przygotowuje się jak do siewu zbóż jarych, jesienią po zbiorze przedplonu wskazana jest podorywka, bronowanie i orka, a wiosną – kultywatorowanie.

Siew
Soczewica jest rośliną długiego dnia.  Sieje się ją w podobnym terminie co groch, owies i warto pamiętać, że opóźnienie wpływa na wysokość plonu. Kiełkuje w temperaturze 4-5 st. C po 6-12 dniach od siewu. Siejemy na głębokość 4-6 cm, a gdy jest sucho nawet - 8 cm w rzędach co 15-30 cm. Wydatek ziaren na hektar waha się w zależności o ich wielkości i wynosi 30-120 kg/ha. Wskazany jest siew współrzędny z roślinami podporowymi, np. łubinem czy gryką.

Wegetacja
Dobrze znosi krótkotrwałe przymrozki na początku wegetacji, nawet do -6 st. C, ale ma znaczne wymagania cieplne w czasie wykształcania strąków i dojrzewania nasion (19-20 st. C). Początkowo sztywne łodygi w miarę wydłużania się, stają się wiotkie i wylegają, co stanowi problem w uprawie (rośliny podporowe). Pedy osiągają do 75 cm długości. Soczewica kwitnie długo, ponad połowę okresu wegetacji, a pełnia kwitnienia wypada po około 55 dniach od siewu. Kwiaty są niebieskie, zebrane w grona. W strąku znajduje się od 1 do 3 nasion, których wielkość i wygląd zależą od odmiany. Wegetacja trwa do około 110 dni.
Początkowo soczewica rośnie słabo, dlatego ważne jest odchwaszczanie.

Choroby
Najgroźniejszą chorobą, zwłaszcza podczas suchej i ciepłej pogody, jest zgorzel siewek powodowana przez grzyby z rodzaju Fusarium sp. (żółkniecie liści, zasychanie całych roślin). W tym wypadku ważny jest wybór zdrowego materiału siewnego i odmiany.
Rdzy bobu (rdzawe plamy, opadanie liści) można uniknąć, stosując zmianowanie z udziałem roślin motylkowych, używając zdrowego materiału i wcześnie siejąc.

Szkodniki
Występują głównie oprzędzik i mszyca grochowa.

Zbiór
Soczewicę zbieramy, gdy dolne strąki są brązowe, a nasiona twarde (40-60% strąków jest dojrzała), co ma miejsce zazwyczaj na przełomie lipca i sierpnia. Plonowanie nie przekracza 2 t/ha. Zbiór utrudnia wyleganie i osypywanie się nasion. Konieczne jest ich dosuszanie.

Soczewicę można polecić do uprawy ekologicznej.