W bieżącym roku, w wielu rejonach Polski, np. na terenie Lubelszczyzny, Pomorza, Mazur oraz Kielecczyzny pojawił się niebezpieczny barszcz Sosnkowskiego (Heracleum sosnowskyi). Jest to roślina zielna, wieloletnia i mrozoodporna dorastająca do 4,5 m wysokości, która należy do rodziny selerowatych. Roślina ta została rozprzestrzeniona na rozległych obszarach Europy środkowej i wschodniej, gdzie stała się rośliną inwazyjną. Od lat 50. do 70. XX wieku barszcz Sosnkowskiego wprowadzony był do uprawy w różnych krajach bloku wschodniego jako roślina pastewna. Z powodu problemów z uprawą i zbiorem, głównie ze względu na zagrożenie dla zdrowia, uprawy były porzucane. Roślina w szybkim tempie zaczęła rozprzestrzeniać się spontanicznie. Sok ze świeżych roślin wywołuje zmiany skórne, jest niezwykle trudny do zwalczenia, powoduje degradację środowiska przyrodniczego i ogranicza dostępność terenu. Barszcz Sosnowskiego objęty jest prawnym zakazem hodowli, rozmnażania i sprzedaży na terenie Polski.
We wszystkich częściach rośliny, w tym we włoskach gruczołowych na łodygach i w liściach oraz w korzeniach, znajduje się olejek eteryczny zawierający m.in. związki kumarynowe. Związki te pełnią funkcję obronną przez owadami i patogenami. W skład olejku wchodzi również: alfa-pinen, beta-pinen, kamfen, mircen, limonen oraz ocymen. Zawarte w wodnistym soku oraz w wydzielinie włosków gruczołowych furanokumaryny stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi. Związki te w kontakcie ze skórą i w obecności światła słonecznego, powodują oparzenia II i III stopnia. Objawy pojawiają się przy naświetleniu promieniowaniem ultrafioletowym już po kilkunastu minutach od kontaktu. Odkryto także działanie kancerogenne i teratogenne niektórych furanokumaryn wytwarzanych przez barszcz Sosnkowskiego. Roślina ta może powodować oparzenia także u zwierząt hodowlanych. Spożycie przez zwierzęta zielonych roślin może spowodować stan zapalny przewodu pokarmowego, krwotoki wewnętrzne i biegunkę. Barszcz Sosnowskiego rośnie na Kaukazie w zaroślach wzdłuż potoków górskich. W obszarze zasięgu wtórnego występuje w rozmaitych zbiorowiskach roślinnych, głównie przekształconych przez człowieka takich jak: miedze, przydroża, odłogi, pola uprawne, pastwiska, łąki, ogrody i parki. Najczęściej rozprzestrzenia się w miejscach porzuconych i nieużytkowanych przez człowieka, często wzdłuż rowów i w dolinach rzecznych, które stanowią główny szlak migracji. W miejscach występowania rośnie zwykle masowo, często tworząc jednogatunkowe agregacje i zmieniając skład dotychczasowych fitocenoz. Duża zawartość związków kumarynowych sprawia, że bardzo prawdopodobne jest oddziaływanie allelopatyczne na inne gatunki roślin. Barszcz Sosnkowskiego masowo rosnąc na brzegach wód, niekorzystnie oddziałuje na faunę żyjącą w tym samym siedlisku, poza tym przyczynia się do zwiększenia erozji brzegów, ponieważ wypiera wzmacniające brzegi rośliny kłączowe. Zagęszczenie oraz areał stanowisk barszczu Sosnkowskiego jest bardzo zmienne. Spotyka się stanowiska z pojedynczymi roślinami oraz takie, gdzie rośliny zajmują hektary powierzchni z zagęszczeniem osiągającym 10 dorosłych osobników na 1 m2.

Zwalczanie barszczu Sosnkowskiego

Barszcz Sosnkowskiego można niszczyć ręcznie bądź mechanicznie przez wykopywanie roślin lub ścinanie kwitnących pędów oraz chemicznie, np. przy pomocy herbicydu Roundup. Niszczenie mechaniczne polegać może na ścinaniu pędów kwiatostanowych podczas pełni kwitnienia, gdyż wcześniejsze ścięcie może spowodować ich regenerację, a późniejsze – rozsianie zawiązanych w międzyczasie nasion. Metoda ta wymaga systematycznego stosowania przez wiele lat. Można też wykopywać barszcz Sosnkowskiego lub wycinać, ale ze względu na łatwość odrastania z szyi korzeniowej, rośliny trzeba odcinać od korzenia najlepiej 10 cm poniżej poziomu gruntu.  Skuteczną metodą zwalczania barszczu jest także wypas na jego stanowiskach owiec i bydła. Zwierzęta powinny mieć wcześniej możliwość przywyknięcia do tego pokarmu, w obrębie pastwiska powinna istnieć możliwość wypasu na różnych roślinach pokarmowych. Po zniszczeniu roślin na powierzchni, po 3 tygodniach po zastosowaniu herbicydów można znacząco ograniczyć odradzanie się ich z nasion poprzez głęboką orkę. Dosyć dobre efekty daje usunięcie wierzchniej warstwy gleby i dopiero wówczas wykonanie orki oraz wapnowania gleby. Osoby biorące udział w zwalczaniu barszczu Sosnowskiego powinny być wyposażone w odpowiednie ubrania ochronne. Ze względu na wysokie koszty i uciążliwość zwalczania barszczu Sosnkowskiego bardzo ważna jest konsekwencja w powstrzymywaniu inwazji i zwalczanie jego ognisk zwłaszcza w czasie, gdy roślina ta występuje nielicznie na danym terenie. W Danii roczny koszt zwalczania roślin na 1 ha wynosi od ponad 20 tys. euro środkami chemicznymi do ponad 30 tys. euro
metodami ręcznymi. W Polsce zwalczanie prowadzone jest dotychczas przez organy samorządowe. Jednostki Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa prowadzą monitoring występowania barszczu Sosnkowskiego.

Źródło: wikipedia.org, PIORiN