Obowiązki w zakresie gospodarowania opakowaniami dla grup producentów owoców i warzyw

Ostatni kwartał każdego roku to okres, w którym przedsiębiorcy powoli podsumowują wyniki prowadzonej przez siebie działalności. Jest to również czas na podsumowanie ewidencji opakowań wprowadzanych na rynek krajowy, która pomaga w zrealizowaniu ustawowych obowiązków ich odzysku i recyklingu. W związku z tym, że grupy producentów owoców i warzyw są organizacjami posiadającymi osobowość prawną, obowiązki te dotyczą również ich. Warto o tym pamiętać ze względu na fakt, że ostatni kwartał to ostatni moment na podpisanie umowy z organizacją odzysku.
W obecnym systemie prawnym istnieją dwie główne ustawy regulujące tematykę gospodarowania opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Są to ustawy z 11 maja 2001 roku o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. 2001, Nr 63, poz. 638, ze zm.) oraz o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. 2007, Nr 90, poz. 207, ze zm.). Od 1 stycznia 2014 roku zacznie obowiązywać nowa ustawa, w całości zastępująca ustawę o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz regulująca tematykę odpadów opakowaniowych – do tej pory opisanej w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej. Będzie to ustawa o gospodarce opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi (Dz. U. 2013, poz. 888). W związku z zawiłościami w przepisach poniżej opisano najważniejsze obowiązki przedsiębiorców wynikające z obecnych i przyszłych przepisów.

ekocyklWprowadzanie opakowań
Na wstępie warto przyjrzeć się temu, kto podlega pod ustawowe zapisy. Jest nim każdy, kto wprowadza do obrotu produkty w opakowaniach. Wprowadzającym będzie zatem ten, kto pakuje swoje produkty, a także ten kto zleca pakowanie produktów w opakowania ze znakiem towarowym zlecającego. Wprowadzeniem do obrotu jest także import lub wewnątrzwspólnotowe nabycie produktów w opakowaniach. W tym zakresie nie ma znaczenia, czy udostępnienie produktów w opakowaniach było płatne czy nieodpłatne.
Czy ustawa definiuje, co jest opakowaniem? Owszem – jest to każdy wyrób, w tym wyrób bezzwrotny, wykonany z jakiegokolwiek materiału, przeznaczony do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji produktów, od surowców do towarów przetworzonych. Przykładowo mogą to być kartony służące do przewozu owoców, plastikowe opakowania jednostkowe na owoce drobne, papier do zawijania owoców zapobiegający ich obiciom, plastikowe skrzynki służące do zbierania owoców, jak również drewniane palety.
Ustawa za opakowanie uznaje także elementy pomocnicze, które mają ten sam cel, co samo opakowanie – w tym przypadku można mówić o folii stretch i taśmie klejącej, ale również o narożnikach czy przekładkach kartonowych oraz o zszywkach metalowych i etykietkach na opakowaniach.
Wprowadzane opakowania należy ewidencjonować w jednostce masy (kg) z podziałem na grupy materiałowe – papier i tektura, tworzywo sztuczne, drewno, aluminium, blacha stalowa, szkło oraz opakowania pozostałe. Nie ważny jest więc rodzaj wprowadzanego opakowania, ale materiał,
z którego ono powstało.

Odzysk i recykling opakowań
Podstawowym obowiązkiem przedsiębiorców wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach jest osiąganie ustawowych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Są dwa sposoby, aby wypełnić ten obowiązek. Najpopularniejszym i najłatwiejszym jest nawiązanie współpracy z organizacją odzysku. Po przekazaniu obowiązku to organizacja odzysku opakowań musi wykazać się osiągniętymi poziomami wobec urzędu marszałkowskiego. Ponadto organizacja odzysku składa roczne sprawozdanie w imieniu przedsiębiorców, zdejmując z nich obowiązek. Ustawodawca proponuje też bardziej uciążliwą formę realizacji obowiązku, a więc samodzielne zbieranie odpadów opakowaniowych i przekazywanie ich firmom, które posiadają stosowne zezwolenie na przetwarzanie odpadów. Warto jednak zauważyć, że w tym przypadku to przedsiębiorca odpowiada za 100% wprowadzonych opakowań.

Opłata produktowa
Ustawodawca nie daje możliwości pominięcia rozliczenia wprowadzanych opakowań. Nieosiągnięcie wymaganych poziomów odzysku i recyklingu wiąże się z koniecznością wyliczenia i uiszczenia opłaty produktowej. Kwota tej opłaty zależna jest od masy wprowadzonych opakowań
z danej grupy materiałowej, różnicy pomiędzy wymaganym a osiągniętym poziomem odzysku/recyklingu oraz stawki jednostkowej opłaty produktowej, która jest określona w rozporządzeniach. Nie da się ukryć, że płacenie opłaty produktowej jest dużo droższe niż realizowanie obowiązków poprzez organizację odzysku.

Co nowego?
Jednym z nowych obowiązków jest obowiązek zarejestrowania się przedsiębiorców. Rejestr przedsiębiorców prowadzony będzie przez marszałków województw i nadzorowany będzie przez Ministerstwo Środowiska. Ostatecznym terminem, w którym rejestr powinien zacząć funkcjonować jest styczeń 2016 roku. Po utworzeniu rejestru każdy przedsiębiorca będzie miał 6 miesięcy na złożenie wniosku o wpis do rejestru oraz zapłacenie opłaty rejestrowej. Wprowadzanie produktów w opakowaniach bez tego wpisu będzie niezgodne z prawem i zagrożone wysokimi karami. Niezgodne z prawem będzie też dystrybuowanie produktów w opakowaniach przedsiębiorcy, który nie wpisał się do rejestru. W kolejnych latach obowiązkowe będzie także płacenie opłaty rocznej, aby nie zostać wykreślonym z rejestru. Każdy wpisany do rejestru będzie posiadał indywidualny numer rejestrowy i będzie go musiał umieszczać na wszystkich dokumentach związanych z działalnością podlegającą wpisowi do rejestru.

Całkiem nowym obowiązkiem będzie także prowadzenie publicznych kampanii edukacyjnych przez firmy, które wprowadzają na rynek produkty w opakowaniach. Ustawodawca nie tylko zdefiniował, czym są te kampanie, ale także zobowiązał każdego wprowadzającego do przeznaczenia na ten cel co najmniej 2% wartości netto opakowań wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym. Jednak i w tej tematyce ustawodawca podaje przedsiębiorcom pomocną dłoń organizacji odzysku, które prowadzą też obowiązkowe kampanie edukacyjne, przeznaczając na to co najmniej 5% kwoty przychodu z przejęcia obowiązku odzysku i recyklingu opakowań. W związku z tym obowiązek edukowania społeczeństwa można zrealizować zlecając działania organizacji odzysku, która reprezentuje danego przedsiębiorcę.

Podsumowanie
Ostatnie miesiące 2013 roku to ostatnie chwile, aby podpisać umowę z organizacją odzysku opakowań i zredukować koszty związane z wprowadzaniem opakowań na rynek. Nawiązanie współpracy z organizacją odzysku to jednocześnie przerwanie narastania zaległości związanych z opłatą produktową. Obowiązek wpłacenia opłaty produktowej przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wpłata powinna nastąpić. Wybierając Eko Cykl Organizacja Odzysku S.A. przedsiębiorca może być pewny, że obowiązek odzysku i recyklingu zostanie zrealizowany profesjonalnie oraz że przedsiębiorca zostanie objęty fachową pomocą w zakresie gospodarki opakowaniami.

Autor: Błażej Fidziński

Eko-uprawy.pl © 2024