Kandydiaza gruczołu mlekowego – choroba ta występuje głównie u krów leczonych dowymieniowo antybiotykami przeciwbakteryjnymi o szerokim spektrum działania. W stadach mlecznych z różnych powodów leczenie takie często ma miejsce, więc przy innych czynnikach niesprzyjających, krowy mogą być niestety narażone na tą chorobę w znacznym stopniu. Choroba ta może powodować kosztowne straty związane ze zmniejszeniem wydajności mlecznej oraz koniecznością eliminacji krów, u których doszło do spowodowanego chorobą zwłóknienia gruczołu mlekowego. Najczęściej grzybicę tą wywołują bardzo popularne w środowisku drożdżaki z rodzaju Candidia, występujące na skórze i błonach śluzowych przewodu pokarmowego i zewnętrznych dróg rodnych. Grzyby te mogą przenikać do przewodów strzykowych nawet u zdrowych krów. Dzieje się tak za pośrednictwem aparatów udojowych oraz podczas zabiegów leczniczych. Czynnikiem wyzwalającym chorobę jest właśnie dowymieniowe podawanie antybiotyków (zwłaszcza gentamycyny i tetracyklin). Dlaczego lecznicze antybiotyki przyczyniają się w tym przypadku do powstawania choroby u zwierząt? Otóż powodem jest to, że antybiotyki zaburzają równowagę mikrobiologiczną wymienia. Mogą być też wykorzystywane przez niektóre grzyby jako źródło azotu. Krowy o obniżonej odporności są bardziej narażone na ataki drożdży. Obniżona odporność z reguły występuje w trakcie trwania oraz krótko po przebyciu jakiejkolwiek infekcji bakteryjnej. Chorobotwórcze oddziaływanie drożdżaków związane jest w tym przypadku z ich namnażaniem i stopniowym wyniszczaniem tkanki gruczołowej.
Okres wylęgania tej choroby jest zróżnicowany. Objawy mogą pojawić się już po kilku lub też kilkunastu dniach po zastosowanej kuracji antybiotykowej. W przebiegu kandydiazy występują dwa charakterystyczne okresy. W pierwszym okresie kandydiazy wydzielina z gruczołu mlekowego jest żółtawoszara i zawiera pasemka śluzu. W drugim okresie staje się bardziej wodnista i ma odczyn zasadowy. Widoczne są też liczne śluzowe czopy. W obu tych okresach wydzielina charakteryzuje się mocnym i łatwo wyczuwalnym drożdżowym zapachem. W pierwszym okresie występuje gorączka (41 – 41,5°C) oraz częściowa lub całkowita utrata łaknienia. Do tego niekiedy dochodzą też dreszcze oraz stan zapalny wymienia (zwykle jednej ćwiartki wymienia, która jest wtedy obrzękła, o twardej lub sprężystej konsystencji). Objawy te nazywa się ogólnymi i ustępują one samoistnie zwykle po kilkunastu godzinach do dwóch dni. Po tym okresie choroba przechodzi w kolejny jednak tym razem długi okres, trwający zwykle 2 – 3 tygodni. W czasie tego okresu obrzęk zajętej chorobą ćwiartki wymienia stopniowo zmniejsza się. Jednak pojawiają się guzowate stwardnienia tkanki gruczołowej w okolicy zatoki mlecznej, które albo powoli zanikają albo prowadzą do zwłóknienia ćwiartki. Niestety bardzo często dochodzi w tym czasie do zwłóknień.
Kosztownym skutkiem jest utrzymujący się okresowy lub trwały spadek wydajności mlecznej, następujący po samoistnym ustąpieniu objawów. Dodatkowo utrzymuje się także długotrwałe siewstwo drożdżaków, trwające od 3 tygodni do 4 miesięcy. W tym czasie trzeba zapobiegawczo izolować chore osobniki. U niektórych krów może wystąpić także i nawrót choroby. Wtedy najczęstszym skutkiem jest zwłóknienie i utrata zajętej ćwiartki wymienia. W chorobie tej zwykle dochodzi do zakażenia tylko jednej ćwiartki wymienia, jednakże stosowany obecnie powszechnie dój mechaniczny podwyższa ryzyko zakażeń, przez co może łatwo dochodzić do zakażeń pozostałych ćwiartek wymienia u zainfekowanej krowy oraz do zakażeń pozostałych krów.
Objawy chorobowe o wiele silniej zaznaczają się u krów wysokomlecznych oraz w okresie poporodowym. Zagrożone w pierwszym względzie są więc najcenniejsze osobniki w stadzie! U krów ze słabo rozwiniętym wymieniem choroba ta występuje rzadziej. Po rozpoznaniu objawów choroby zainfekowaną nią krowę należy bezwzględnie odizolować, doić ręcznie i zaniechać podawania antybiotyków przeciwbakteryjnych. Jak już wcześniej wspomniano, trzeba także pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej higieny w oborze, obowiązkowym odkażaniu kubków udojowych i strzyków, oraz o regularnej kontroli pozostałych krów leczonych antybiotykami. Choroba ta jest bardzo popularna i niestety często występuje w całej Europie, w tym także i w Polsce.
Kryptokokoza wymienia – kryptokokoza wymienia to choroba wywołana przez drożdżaka Cryptococcus neoformans, który na szczęście w krajach europejskich występuje sporadycznie. Przebieg kryptokokozy jest ciężki. Zwykle stanem chorobowym zajęte są wszystkie ćwiartki wymienia. Dodatkowo dosyć często występują także przerzuty chorobowe do płuc. Jest to więc bardzo niebezpieczna choroba bydła mlecznego (tzw. zooantroponoza). Zarażać się nią mogą także i ludzie, u których przebiega z objawami zapalenia ośrodkowego układu nerwowego lub zapalenia płuc, w połączeniu z wrzodziejącymi zmianami skórnymi.