Gdyby nie mróz na pokrzywy, byłby ten chwast zawsze żywy (porzekadło ludowe). Z czym kojarzy się to ziele, najpewniej z nieprzyjemnym mrowieniem po zbyt bliskim spotkaniu z jej liśćmi. Choć inne porzekadło mówi, że to dobre na reumatyzm nikt świadomie nie chce zbliżać się za blisko pokrzyw. A to wielki błąd, gdyż jest bardzo zdrową rośliną o wielu cennych składnikach. A i jest sposób by liście nie „oparzyły”.
Jakie to ziele
Pokrzywa jest byliną wieloletnią, którą znaleść możemy niemal wszędzie. Dobrze bowiem czuje się zarównoe w runie leśnym jak i przy rowach wodnych czy bagniskach. Lubi gleby wilgotne i żyzne wszędzie gdzie takie znajdzie jest w stanie rosnąć. Preferuje miejsca nasłonecznione jednakże daje radę sobie również i na stanowiskach zacienionych. Można zaobserwować jej rozwój na łąkach, które potrafi zdominować całkowicie jeżeli nikt nie zachamuje rozwoju jej kłączy. Pokrzywa jest ważną rośliną dla zapylaczy, gdyż mocno kwitnąca daje sporo nektaru. Wybierają ją również różnego rodzaju motyle i chrząszcze, niestety pożywiają lub chronią się w jej łodygach również szkodniki , ktorych niemiło witamy w przydomowych ogródkach – chociażby ślimaki. Ciekawostką jest fakt, ze tylko króliki i owce wybierają pokrzywę jako ziele dobre do zgryzienia, pozostali roślinożercy omijają ją ze względu na parzące listki. Co ciekawe więcej parzydełek znajduje się na zewnętrznych liściach rośliny narażonych na obgryzanie niż wewnętrznych. Pokrzywa jest dość wysoką rośłiną jej pędy sięgać mogą nawet do metra wysokości, rzadko bywa rozgałęziona. Najczęściej pojedyncza czterokanciasta pokryta włoskami o właściwościach parzących oraz wloskami bez płynu drażniącego. Na łodydze znajdują się liście o długości do 8 mm, utrzymywane na ogonkach nawet do 4 cm długości. Najczęściej eliptyczne ostro zakonczone o piłkowanym brzegu w kolorze soczystej zieleni. Parzące włoski występują licznie na górnej stronie liści, na dolnej są sporadyczne lub nie występują. Kwiaty pokrzywy są niepozorne o około 1,5 mm średnicy w kolorze zielonym. Często niezauważalne dla niewprawionego oka. Interesującym faktem jest to, że jest to roślina dwupienna czyli posiadająca kwiaty żeńskie i męskie. Te pierwsze rozpoznajemy po charakterystycznych włoskach w górnej ich części poraz po ułożeniu po przekwitnieniu , ktore przypomina przewisające łodygi. Roślina produkuje owoce równie małe jak kwiaty bo sięgające rozmiarów 1,2 mm orzeszki. Niejadalne, nieywkorzystywane w celach kulinarnych czy kosmetycznych. Pokrzywę można pomylić z jasnota białą, od której różnią ją parzące liście i mniej okazałe kwiaty. Warto zatem przed zerwaniem sprawdzić czy na pewno mamy do czynienia z pokrzywą.
Pokaż co masz w środku
W pokrzywie znajdziemy wiele dobroczynnych związków takich jak: flawonoidy, kwasy fenolowe, krzemowe, dużą ilość chlorofilu, karotenu, wit C oraz soli mineralnych. Dodatkowo wiele cennhych witamin takich jak: B1, K czy E oraz makro i mikroelementy fosfor, mangan, krzem i wapń. To wszystko wpływa na szerokie zastosowanie pokrzywy nie tylko w medycynie naturalnej, ale również w kosmetyce czy kuchni.
Pokrzywa stosowana jest na:
- zaburzenia pracy jelit
- zaburzenia pracy żołądka
- problemy skórne
- problemy z oddawaniem moczu
- anemię
- łagodne stany zapalne dró moczowych i układu pokarmowego
- wzmocnienie dla włosów słabych i przetłuszczających.
W przemyśle farmaceutycznym i przemysłowym pokrzywa stanowi cenne źródło chlorofilu.
Pokrzywa to nie tylko zdrowie jak każde zioło ma również przeciwskazania do stosowania w przypadku osób chorujący na cukrzycę gdyż obniża poziom cukru we krwi ( można ją stosować tylko po konsultacji z lekarzem) Dodatkowo muszą uważać na nią uważać osoby z chorobami nerek czy po zabiegach chirurgicznych, a także zmagające się z chorobami narządów rodnych i mających nadmiar żelaza w organiźmie (pokrzywa podnosi jego poziom).
Co z pokrzywy na urodę i zdrowie ?
Z pokrzywy wykorzystujemy przede wszystkim liście, młode zbieranie z wierzcholka rośliny przed jej kwitnieniem. Należy zrywać lub odcinać je delikatnie lub wycinając całe pędy. Musimy pamiętać by oprócz ostrych narzędzi do cięcia mieć ze sobą rękawice ochronne najlepiej gumowe, aby uniknąc przykrego poparzenia skóry. Pamiętajmy też by zbierać pokrzywę z dala od miejsc przemysłowych i ruchu samochodowego by nie stała się ona źródłem wprowadzenia do naszego jadłospisu metali ciężkich.
Zebrane łodygi z liśćmi lub liście poddajemy procesowi suszenia jeżeli chcemy przechowywać pokrzywę dłużej. Zebrane części układamy w pęczki i suszymi w stanie rozwieszonym w miesjcu przewiewnym nie na pełnym słońcu. Jeżeli zaś chcemy wykorzystać pokrzywę świerżą przed wykorzystaniem należy podać ją obróbce cieplnej, aby pozbyć się jej właściwości parzących.
Należy również pamiętać iż sama pokrzywa po przygotowaniu ma posmak świerzego szpinaku lub trawy, zatem jak ktoś nie przepada za tym smakiem warto dodać do smaku miód, cytrynę czy pomarańczę.
Pokrzywowe przepisy
Lemoniada z pokrzywy
Składniki:
garść liści świerzych
2 łyżki cukru trzcinowego
kilka listków mięty
1 łyżka soku z cytryny
Liście pokrzywy zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na 5-7 minut. W tym czasie do szklanki wsypujemy listki mięty i wlewamy sok z cytryny i pomarańczy. Po wystudzeniu przesączony napar dolewamy do szklanki do smaku dodajemy cukru. Rozwadniamy wodą mineralną lub przegotowaną zimną i gotowe! Pamiętajmy by nie pić więcej niż 4 szklanki na dobę.
Płukanka do włosów z pokrzywy
Składniki:
2 ½ łyżki suszonych lub świeży liści pokrzywy
wrzątek
Liście zalewamy wrzątkiem i zagotowujemy na około 5 minut. Po ugotowaniu przecedzamy napar i lekko studzimy. Ciepłym myjemy włosy (uwaga może lekko drażnić skórę głowy). Po czym układamy je jak zwykle. Po takiej kuracji włosy powinne nabrać blasku oraz ulec poprawie ich kondycja zaś przetłuszczające lekko się przesuszyć , gdyż napar wpływa na ograniczenie produkowania łoju i potu.