Artykuły

Przepiórki to najmniejsi, migrujący przedstawiciele rodziny kurowatych zamieszkujące praktycznie całą Europę, Azję Środkową i Południową oraz Afrykę. Popularność tych ptaków hodowlanych w Polsce rozpoczęła się w latach 60 i trwa do dzisiaj. Czy hodowla przepiórek jest trudna i jakie wymagania muszą zostać spełnione w celu utrzymywania zdrowych osobników?

Przepiórka zwyczajna to niewielki ptak osiągający zaledwie 16-18 cm długości ciała. Osobniki tego gatunku są mniejsze od kuropatwy. Dorosłe ptaki mogą ważyć nawet 160 gramów, przeważnie są to samce, nazywane kogutami. Samice przepiórek ważą nieco mniej od 40 do 150 gramów.  Posiadają one brązowo rdzawe umaszczenie z podłużnym czarno-płowym rysunkiem na grzbiecie i bokach. Umaszczenie przepiórki japońskiej oraz chińskiej różni się barwą piór – u przepiórki japońskiej widnieją ciemniejsze plamki na głowie i grzbiecie, natomiast przepiórki chińskie mają żywsze ubarwienie (samce posiadają niebiesko-rdzawe pióra). Ze względu na ich niewielkie rozmiary, świetnie sprawdzą się jako zwierzęta hodowlane do gospodarstw z małymi budynkami gospodarczymi.

Samica wysiaduje i wychowuje potomstwo bez pomocy samca. W naturze migrują one w niewielkich stadkach lub pojedynczo, a szczyt przelotów wiosennych przypada na kwiecień, natomiast jesiennych na wrzesień. Przepiórki gniazdują na ziemi osłoniętej roślinami. Ich gniazda mają formę płytkiego zagłębienia, rzadko wyścielanego trawą i innymi roślinami zielnymi.

W Polsce hoduje się obecnie hybrydy przepiórki japońskiej oraz chińskiej w celu produkcji jak największej ilości jaj i mięsa. Ich hodowla, szczególnie przydomowa, na niewielką skalę, nie zajmuje wiele miejsca. Przepiórki hodować można zarówno w tradycyjnych klatkach, jak i wolierach, a także w systemie podłogowym. Te gatunki przepiórek zaczynają się nosić już w 6 tygodniu życia i mogą znieść do 300 jaj rocznie. Długość znoszenia jaj przepiórek wynosi od 10 do 12 miesięcy. Dla porównania kury zaczynają się nieść dopiero w 20 tygodniu życia, a ich nieśność to średnio 300-320 jaj rocznie. Przydomowa hodowla przepiórek bez ścisłych restrykcji hodowlanych umożliwi nam otrzymywanie 200 jaj rocznie.

Warto pamiętać, że hodowla przepiórek wymaga od nas utrzymywania stałej temperatury pomieszczenia. Jeśli temperatura zacznie spadać i przekroczy 17 stopni Celsjusza, przepiórki przestaną składać jaja. Optymalną temperaturą dla tych ptaków jest temperatura od 20 do 22 stopni. Dodatkowo odpowiednia wilgotność na stałym poziomie 50-70% zapewni optymalne warunki rozwoju tych ptaków. Niski poziom wilgotności spowodowałby nadmierne pobieranie wody przez ptaki, w celu uzupełnienia braków w organizmie. Wysoka wartość uwilgotnienia mogłaby natomiast wpłnąć na rozwój mikroorganizmów chorobotwórczych i grzybiczych. Dodatkowo nasłonecznienie utrzymywane na intensywnym poziomie, to kolejna ważna kwestia hodowli przepiórek. Oświetlenie powinno być bowiem tak jasne, jak światło słoneczne w jasny, pogodny dzień.  Zaleca się, aby pisklęta do drugiego tygodnia życia oświetlane były w sposób ciągły bez przerw nocnych. Szczególnie wrażliwe na czynniki środowiskowe są pisklęta przepiórek w pierwszych etapach rozwoju – musimy pilnować, aby posiadały one dostęp do świeżej wody oraz pożywienia, a czas nasłonecznienia był im stopniowo wydłużany, tak aby nie naruszyć ich delikatnego organizmu na osłabienie.

Świeże powietrze jest niezbędnym elementem gwarantującym zdrowie przepiórek. Układ oddechowy przepiórek jest bardzo wrażliwy na zapylenie powietrza, które to powoduje występowanie chorób górnych dróg oddechowych. Przepiórki przebywające w pomieszczeniu z przeciągami, najpierw tracą pióra, później obniża się ich produkcyjność, a w końcu chorują i padają. Wymiary klatek powinny więc zostać dobrane w taki sposób, aby spełniały warunki odpowiedniej wentylacji. Ich rozmiar powinien wynosić minimalnie 20-25 cm wysokości, a szerokość powinna być dostosowana do obsady dorosłych przepiórek (odpowiednio 40 i 25 ptaków na 1 m2 powierzchni podłogi).

W celu zachowania prawidłowego rozwoju przepiórek powinniśmy dbać o utrzymywanie stałej temperatury, poziomu uwilgotnienia i nasłonecznienia, w szczególności w okresie trwania zimy. Przepiórki możemy hodować w pomieszczeniach z klatkami, jednak bardziej opłacalną formą hodowli jest zapewnienie przepiórką wybiegu do chodzenia. Przepiórki w odróżnieniu od kur nie wymagają grzęd – śpią bezpośrednio na podłodze. Ptaki te muszą jednak mieć więcej przestrzeni przypadającej na jednego osobnika, tak aby mogły swobodnie się rozwijać i funkcjonować.

Ich niewielkie białe jaja z nakrapianymi ciemnymi wzorkami mają niezwykle twardą skorupkę, która uniemożliwia przedostawanie się patogenów grzybiczych i chorobotwórczych do ich wnętrza. Ponadto, są one stosunkowo bardziej odporne na stłuczenia i mikroskopijne obicia. Jaja przepiórek posiadają wiele korzystnych składników o właściwościach zdrowotnych dla naszych organizmów – zawierają witaminę B12 oraz lizozym (aminokwas, którego organizm ludzki nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie, a który wpływa na utrzymywanie zdrowych kości i stawów).

Największą opłacalność hodowli przepiórek uzyskamy przy kilkutysięcznym stadzie, natomiast jeśli chcemy prowadzić przydomową hodowlę przepiórek na własny użytek, bez czerpania korzyści finansowych, możemy to zrobić już przy stadzie liczącym średnio kilka osobników. Jak szacują eksperci, w ciągu roku jedna przepiórka może przynieść dochód na poziomie do 80 zł, nie wliczając kosztów utrzymania, zależnych od sposobu hodowli.

Źródło: Chów przepiórek japońskich, Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z s. w Karniowicach, Opracowanie: Maciej Skubis Dział Technologii Produkcji Rolniczej i Doświadczalnictwa MODR z s. w Karniowicach Dr Krzysztof Andres Instytut Nauk o Zwierzętach Zakład Hodowli Trzody Chlewnej i Drobnego Inwentarza Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie