Daniel - geneza rosnącej popularności hodowli

Na rosnącą popularność hodowli tego gatunku wpłynęło wiele jego pozytywnych walorów. Daniela cechuje wysoka produktywność populacyjna. Innymi słowy chodzi tu o skuteczny rozród i wydajny odchów potomstwa. Łatwo go utrzymać w hodowli zamkniętej i oswajać, gdyż wykazuje małą antropofobię, czyli strach przed człowiekiem i stres z tym związany. Jest bardzo odporny na choroby i infekcje oraz na czynniki stresogenne. Zajmuje różne siedliska, od suchych i gorących po zimne i wilgotne. W górach występuje na wysokościach do ok. 1000 m n.p.m. Wykazuje duże zdolności adaptacyjne i choć preferuje rzadkie lasy i ich obrzeża, to może występować nawet w niewielkich kompleksach leśnych z przewagą terenów otwartych. Ponieważ żeruje głównie w nocy, więc czasami wychodzi też i na podleśne pola uprawne oraz łąki. Daniel żywi się roślinami zielnymi, młodymi gałązkami drzew i krzewów, a także mchami i porostami. Jest przy tym mniej wybredny niż jeleń, a jego duża zależność od pokarmu trawiastego powoduje, że jego żerowanie w lesie jest mniej szkodliwe od żerowania typowych pędożerców jak sarna, jeleń i łoś (Alces alces).

Tam, gdzie tradycyjna produkcja zwierzęca ograniczona jest niską jakością gleb, nienadających się pod intensywną uprawę, czy ze względu na niekorzystne ukształtowanie terenu, alternatywą może być hodowla lub chów jeleni i danieli w warunkach fermowych. Takie użytkowanie jeleniowatych stwarza możliwość zagospodarowania gruntów, na których inna działalność rolnicza jest nieopłacalna, spełniając równocześnie wszelkie wymogi hodowli ekologicznej. Zwierzęta doskonale wykorzystują pastwiska utworzone na gruntach niższych klas lub nawet odłogowanych. Ekstensywność wypasu, naturalny cykl produkcji, żywienie wyłącznie paszami gospodarskimi, zachowanie pełnego dobrostanu zwierząt oraz wysoka wartość odżywcza sprawiają, że mięso pochodzące z fermowego chowu jeleniowatych jest produktem wysokiej jakości, coraz bardziej pożądanym przez współczesnego konsumenta. Jego mięso ma wyśmienite zalety kulinarne i jest szczególnie cenione. Dania z mięsa daniela podawane są jako wykwintne dania w najlepszych restauracjach. Mają smaczne, delikatne i kruche mięso, zawierające dużo żelaza i białka oraz bardzo mało tłuszczu i cholesterolu. Są to więc ważne zalety kulinarne a nawet leczniczo-zdrowotne w żywieniu dietetycznym. Wykorzystuje się także i inne części ciała takie jak: skóry, włosie, poroże. W przemyśle kosmetycznych i farmaceutycznym zużywane są m.in. gruczoły hormonalne i tłuszcz tych zwierząt. Ponadto jeleniowate pasące się na użytkach zielonych wpływają także na ochronę krajobrazu i zachowanie właściwości ekosystemów trawiastych, nie degradują środowiska naturalnego, nie obciążają go odchodami.

Ujęte w skrócie zalety daniela to: wczesna dojrzałość płciowa (15-18 m-cy), wysoka produktywność populacji (skuteczny rozród, wycielenia do 95%, wydajny odchów potomstwa, upadki cieląt tylko ok. 5%); duże zdolności adaptacyjne i niewielkie wymagania środowiskowe (preferują rzadkie lasy mieszane i ich obrzeża oraz niewielkie kompleksy leśne z przewagą terenów otwartych, pól uprawnych i łąk); w małych kompleksach leśnych (nie nadających się do hodowli jelenia) wypełniają wolną niszę ekologiczną; ich dzienna aktywność podnosi atrakcyjność rekreacyjną lasu. W naturze żyją dosyć długo 20-25 lat, a w hodowlach zamkniętych nawet do 30 lat. Są bardzo odporne (bardziej niż jeleń i sarna) na choroby i infekcje (zwłaszcza pasożytnicze) oraz na czynniki stresogenne.

Gatunek ten wzbudza coraz  większe zainteresowanie także i wśród biologów, a pojawiające się publikacje na jego temat, dają cenne wskazówki dla hodowców, leśników i kół łowieckich, którzy mając dzięki temu naukowo potwierdzone źródło wiedzy, chętniej decydują się na jego introdukcję na swoim terenie. W badaniach światowych tego gat. dominują USA, Australia i Nowa Zelandia. Większość publikacji europejskich dotyczących daniela ukazała się natomiast w Anglii i w Niemczech, czyli krajach o największej liczebności tego gatunku w Europie (ok. 60 tys. osobników w Niemczech i ok. 50 tys. w Wielkiej Brytanii).

W Polsce publikacji i badań nad tym gatunkiem jest niewiele i są to głównie artykuły popularnonaukowe z zakresu hodowli, łowiectwa, faunistyki i archeozoologii. W ostatnim dziesięcioleciu, wraz ze wzrostem popularności hodowli fermowej danieli, coraz częściej można spotkać także  publikacje o tematyce hodowlanej. Spotykane publikacje naukowe najczęściej dotyczą szeroko rozumianej tematyki hodowlanej w utrzymaniu zamkniętym. Prace dotyczące populacji wolnożyjących, ich liczebności i zagęszczenia, preferencji łowieckich polujących myśliwych i wpływu odstrzału na jakość populacji – stanowią rzadkość. Podobne tendencje tematyczne dotyczą także literatury ogólnoświatowej.

Eko-uprawy.pl © 2024