Ekologiczny ogród - walka ze szkodnikami

Metody mechanicznej walki ze szkodnikami należą do najstarszych na świecie. Są to także najprostsze metody stosowane w ochronie roślin podczas całej jej wieloletniej historii.  Są pracochłonne i co za tym idzie bardzo kosztowne, więc nie stosuje się ich na szeroką skalę. Metody mechaniczne można podzielić na kilka grup, pierwsza z nich to bezpośrednie zabijanie szkodników przez np. rozgniatanie, metoda ta jednak jest zupełnie niemożliwa do zrealizowania i raczej opisywana w podręcznikach gwoli ścisłości. Bardziej popularną metodą jest stosowanie zapór i przeszkód pomiędzy szkodnikami a chronionymi roślinami. Zapory są stosowane przeciw dużym zwierzętom, które mogą zagrażać drzewom owocowym. Rodzajem zapór są opaski lepowe   owijane wokół pni drzew w celu wyłapywania owadów latających.  Opaski wykonuje się z papieru posmarowanego lepem i umieszcza tuż pod konarami drzew. Metoda wyłapywania szkodników, jest pomocna w zwalczaniu, ale z reguły stosowana jest do prognozowania liczebności szkodników w danym roku i w danej uprawie.    

Możliwości stosowania metod fizycznych do zwalczania owadów są ograniczone, na większą skalę można stosować niskie lub wysokie temperatury.  W szklarniach stosuje się tzw. parowanie podłoża w temperaturze ok. 100 st. C. co prawda wszystkie owady giną już w temperaturze rzędu 65–70 st. C, ale stosuje się wyższą temperaturę z uwagi na bakterie i zarodniki grzybów.                                             

Do odkażania niewielkich partii sadzonek stosuje się podgrzaną wodę. Materiał moczy się przez kilkadziesiąt minut w wodzie o temperaturze ok. 44 st. C, zabieg ten stosowany jest szczególnie dla roślin cebulowych, aby pozbyć się nicieni, można go jednak stosować również w przypadku sadzonek zdrewniałych.                     

Niskie temperatury stosuje się do odkażania materiału roślinnego niezwykle rzadko, z uwagi na fakt, iż szkodniki giną w zakresie temperatur znacznie poniżej 0 st. C. Można w znacznym stopniu obniżyć liczebność szkodnika obniżając temperaturę sadzonek poniżej 10 st.C. Dobre rezultaty przynosi zamrażanie na kilka godzin nasion roślin strączkowych porażonych przez strąkowce. W spichrzach niskie temperatury wykorzystuje się do zwalczania wołka zbożowego. Stosuje się również tzw. wymrażanie spichrzów dla pozbycia się szkodników, niskie temperatury można więc z powodzeniem wykorzystywać do walki ze szkodnikami przechowalniczymi.                                    

Do zwalcznia szkodników magazynowych można wykorzystywać także ultradżwięki, prommieniowanie jonizujące, promieniowanie gamma, fale radiowe o wysokiej częstotliwości, czy pole elektromagnetyczne. W USA zastosowano sterylizację samców muchówki Callitroga hominivorax za pomocą promieni X. W kolejnych pokoleniach następowało stopniowe zmniejszenie się populacji a w piątym pokoleniu całkowite wyniszczenie tego groźnego pasożyta bydła. Należy jednak pamiętać, że taka metoda prowadzi do eliminacji organizmu ze środowiska, co może zakłócać ekosystem, ważne jest więc rozważne i bardzo przemyślane stosowanie tego typu metod będących połączeniem metody fizycznej z biologiczną walką.
Do metod mechanicznego zwalczania zalicza się również metody chemiczne, tych jednak nie omawiamy w odniesieniu do ekoogrodnictwa.


Autorka: Agnieszka Sobczyk
Źródła: : A. Wnuk „Entomologia dla rolników”  wyd. AR Kraków, 1990.

Eko-uprawy.pl © 2024