Wykorzystanie olejku konopnego w ochronie roślin

Olejek eteryczny z konopi może znaleźć zastosowanie w ochronie roślin, ze względu na zawarte w nim liczne związki chemiczne, z których część wykazuje dużą aktywność w stosunku do szkodników. W 2008 r. przeprowadzono badania nad skutecznością działania olejku konopnego - olejku eterycznego otrzymanego z wiech konopi siewnej w zwalczaniu mszycy jabłoniowo-babkowej na jabłoni. Olejek eteryczny wyprodukowano w Instytucie Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w  Poznaniu przez destylację z parą wodną wiech konopnych, polskich odmian konopi: ‘Beniko’, ‘Białobrzeskie’ i ‘Silesia’, o niskiej zawartości kanabinoidów. Odmiany te spełniają wymagania określone w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii i są dopuszczone do uprawy w kraju. Olejek konopny stosowano w stężeniach 0,02; 0,05 i 0,1%. Dla uzyskania jednorodnej emulsji wodnej, do roztworu olejku dodawano emulgator RO-1 w koncentracji 0,0125%. We wstępnych badaniach określono wpływ emulgatora na  śmiertelność mszycy, traktując szkodnika jego roztworem w zastosowanym stężeniu. Po przeprowadzonym zabiegu nie stwierdzono wzrostu śmiertelności pluskwiaka. Jako preparat porównawczy zastosowano insektycyd Mospilan 20 SP w dawce 0,125 kg/ha. Zabiegi przeprowadzono w lipcu na odmianie jabłoni ‘Topaz’, stosując opryskiwanie drobnokropliste przy zastosowaniu plecakowego opryskiwacza spalinowego STIHL SR 420, zużywając 750 l cieczy użytkowej/ha. W kombinacji kontrolnej zaatakowane przez mszycę jabłonie opryskiwano wodą. Każda kombinacja była wykonana w 4 powtórzeniach. W jednym powtórzeniu analizowano 10 długich pędów z koloniami mszyc na 4 losowo  wybranych drzewach. Śmiertelność szkodnika określono po 24 godzinach oraz 5 dniach od wykonania zabiegu. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej przy zastosowaniu testu Newmana-Keulsa, na poziomie istotności p = 0,05. W przeprowadzonych badaniach stwierdzono wysoką skuteczność działania olejku z konopi siewnej w zwalczaniu mszycy jabłoniowo-babkowej na jabłoni, który w stężeniach 0,05 i 0,1% wykazywał podobną efektywność działania, jak insektycyd Mospilan 20 SP. Po 24 godzinach od wykonania zabiegu zanotowano odpowiednio 93,01 i 93,49%  śmiertelności szkodnika, natomiast po 5 dniach  – 94,87 i 95,52%.  
Jest bardzo mało informacji na temat przydatności konopi siewnej  w zwalczaniu szkodników, a zamieszczone dane nie dotyczą olejku eterycznego pozyskanego z tej rośliny. Grewal stwierdził toksyczne działanie suszonych liści konopi na  Aphelenchoides composticola - nicienia atakującego strzępki grzybów uprawnych. Liście te dodawano do kompostu używanego do produkcji pieczarki dwuzarodnikowej. Goswami i Vijayalakshmi ograniczyli populację guzaka południowego - Meloidogyne incognita w uprawie pomidora po dodaniu do podłoża nasion konopi. W badaniach Rothschild i inni zaobserwowali dużą śmiertelność larw niedźwiedziówki kaja - Arctia caja żywionych pędami konopi siewnej. Silne właściwości toksyczne w stosunku do szkodników roślin wykazują wodne i alkoholowe ekstrakty z konopi siewnej. Stwierdzono ich silne działanie w stosunku do stonki ziemniaczanej - Leptinotarsa decemlineata, przędziorka chmielowca - Tetranychus urticae oraz niceni takich gatunków, jak: Heterodera cajani, Hoplolaimus indicus, Rotylenchulus reniformis, Tylenchorynchus brassicae.
Konopia siewna działa nie tylko toksycznie na szkodniki, ale również niektóre związki chemiczne zawarte w tej roślinie mają  właściwości repelentne. Rothschild i Fairbairn zaobserwowali odstraszające działanie wyciągów z konopi na bielinka kapustnika - Pieris brassicae, a Metzger i Grant na popilię japońską - Popillia japonica.

Źródło: Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 49 (4) 2009

Eko-uprawy.pl © 2024