Daniel - charakterystyka gatunku

Podgatunek daniel europejski Dama dama dama (L., 1758), to ssak z rodziny Cervidae (rodzaj Dama, gatunek daniel Dama dama), o wyglądzie i trybie życia podobnym do jelenia szlachetnego Cervus elaphus. Jest jednak nieco mniejszy od niego. W Polsce to gatunek obcy naszej faunie i introdukowany – po raz pierwszy w XIII wieku, na Nizinie Śląskiej. Jego rodzimym rejonem występowania jest obszar śródziemnomorski, na którym spotkać go można w stanie dzikim w Azji Mniejszej, na południu Europy i w Afryce Północnej. Przed ostatnim zlodowaceniem (60-10 tys. lat p.n.e.) jeleń ten był rozpowszechniony w całej Europie. Potem jego obszar występowania został ograniczony do obszaru Turcji i Macedonii. Ponownie został wsiedlany na tereny na których występował przed zlodowaceniami, już w czasach Cesarstwa Rzymskiego i w średniowieczu.
Dorosłe byki osiągają masę ciała od 70 do 150 kg, wysokość w kłębie do 90-100 cm. Łanie ważą ok. 50-65 kg, ich wysokość w kłębie wynosi do 80 cm. Samce dojrzewają płciowo w wieku ok. 16-18 miesięcy, lecz do rozrodu przystępują dopiero po ukończeniu 4 roku życia. Wycielenia u danieli wynoszą ok. 95 %. Samice osiągają dojrzałość płciową w wieku 15-16 miesięcy i już wtedy mogą zostać skutecznie pokryte. Cykl rujowy u łani trwa 24-26 dni i może być powtarzany nawet 7 razy, jednak do zapłodnienia dochodzi zwykle już podczas pierwszego cyklu z końcem października. Ciąża u daniela trwa od 230 do 245 dni, samica rodzi na przełomie czerwca i lipca zwykle jedno młode o masie ciała 3-6 kg. Poród następuje w ukryciu, w czasie najmniejszej aktywności zwierząt w ciągu dnia. Samica przez pierwsze 20 dni ukrywa młode w wysokich trawach i zaroślach. Przez pierwsze 4 miesiące cielę karmione jest średnio co 4 godziny na dobę, przy czym laktacja trwa aż do wystąpienia kolejnej rui. Od ok. 3 tygodnia życia młode zaczyna pobierać pokarm roślinny, co wiąże się z rozwojem żwacza, czyli największego przedżołądka u przeżuwaczy (przeżuwacze mają trzy przedżołądki: żwacz, czepiec i księgi; czwartym jest żołądek właściwy – trawieniec).
Daniel jest obecnie bardzo popularnym gatunkiem hodowanym zarówno w stanie dzikim w celach łowieckich, jak i jako nowy gatunek fermowy. Z dużym powodzeniem wprowadzono go do blisko 40 państw w różnych regionach świata, w tym w obydwu Amerykach oraz w Australii i Oceanii. Od wieków zwierzęta te były cennym źródłem mięsa i skór, a ich poroże i kości dostarczały materiałów do wyrobu narzędzi, przedmiotów codziennego użytku i ozdób.
W Polsce po raz pierwszy został introdukowany w XIII-XVII w. na Śląsku i Litwie. Introdukcja (łac. introductio – wprowadzenie, wstęp) to wprowadzenie nierodzimego dla danego obszaru (terenu) gatunku lub niższego taksonu (np. podgatunku, odmiany, rasy itp.) pochodzącego z innego geograficznie regionu, jako nowego elementu do danej, nowej biocenozy. W rolnictwie jest to celowe wprowadzenie przez człowieka na teren uprawy chronionej organizmów pożądanych z różnych względów na tym terenie – np. organizmów pożytecznych (w hodowlach ekologicznych).
W Polsce jeszcze przed stu laty daniel występował raczej nielicznie i najczęściej w ogrodach zoologicznych, lub jako zwierzę parkowe, sprowadzane do ogrodów bogatej szlachty. Wsiedlanie na większą skalę, rozpoczęto dopiero w drugiej połowie XIX w. Po II wojnie światowej największe jego skupiska znajdowały się w zachodnich i północnych rejonach Polski. Na początku lat 50. XX w. zaczęto jego odłowy i przesiedlanie w rejony wschodnie oraz południowe. Mimo iż w ostatnim dziesięcioleciu wielkość jego populacji wolno żyjącej wzrosła w Polsce prawie czterokrotnie (ma najwyższy wskaźnik wzrostu liczebności w stanie dzikim, spośród wszystkich gatunków tzw. zwierzyny „grubej”), to jednak nadal występuje dość nielicznie i nadal głównie w zachodniej części naszego kraju. Nie jest też tak liczny jak jeleń szlachetny (Cervus elaphus), sarna (Capreolus capreolus) i dzik (Sus strofa). W wielu regionach naszego kraju, szczególnie charakteryzujących się obecnością niewielkich kompleksów leśnych, daniel jest teraz cenną alternatywą dla rodzimych jeleniowatych, pożądaną zarówno przez myśliwych (gatunek łowny z okresem ochronnym) jak i leśników.
Daniel jest obecnie także bardzo popularny w Polsce w tak zwanej hodowli zamkniętej i popularność ta stale rośnie. Hodowla ta jest ukierunkowana na różne cele. Są to głównie stada w utrzymywane w ogrodach zoologicznych, gospodarstwach agroturystycznych oraz na farmach rzeźnych i zarodowych.

Eko-uprawy.pl © 2024