Daniel - porady podstawowe dla początkujących hodowców

Eko-Uprawy-0016Przed założeniem hodowli należy zwrócić uwagę na kilka ważnych faktów i dostosować się do pewnych niezbędnych wymogów. Podejmując decyzję o rozpoczęciu fermowej hodowli (chowu) jeleniowatych musimy przede wszystkim dokonać gruntownego rozeznania aktualnego stanu rynku zbytu. Wyprodukowanego „towar” trzeba będzie bowiem sprzedać z zyskiem. Odbiorcami fermowej jeleniny (w tym danieliny) mogą być sąsiedzi, lokalni producenci i przetwórcy, restauracje, hotele oraz duzi odbiorcy z zagranicy. Obecnie do największych importerów mięsa jeleni (w tym danieli) należą Wielka Brytania i Niemcy. Trzeba pamiętać, że w przypadku dużych odbiorców z zagranicy problem zwykle stanowi skala i ciągłość dostaw oraz transport. Temu sprostać mogą więc tylko duzi i wystarczająco dobrze rozwinięci hodowcy-producenci.

Hodowlę (chów) należy rozpoczynać stopniowo, czyli od małej ilości zwierząt. Należy też stopniowo rozbudowywać stado i wyłącznie w oparciu o materiał hodowlany pochodzący z uznanych, dużych ferm, korzystając również z ich pomocy i doświadczenia. Należy przy tym pamiętać o zasadach zdrowej ekonomicznej opłacalności takiej hodowli. Jedną z kardynalnych zasad jest zależność, że im większa skala produkcji, tym mniejsze nakłady i większe zyski.
Poznanie zachowań i zwyczajów jeleniowatych jest kolejnym warunkiem powodzenia przyszłej hodowli.  Dzięki odpowiedniej wiedzy hodowca ma możliwość łatwiejszego prowadzenia fermy oraz uniknięcia błędów wynikających z nieznajomości biologii tych zwierząt. Dla przykładu – zabroniona jest jakakolwiek ingerencja czy zbliżanie się do tych zwierząt w okresie rui. Trzeba pamiętać, że nieprzestrzeganie tej reguły może skończyć się tragicznie, czyli zranieniem, bodzeniem, kopaniem itp.

Przy wyborze gatunku do hodowli, a więc czy ma to być jeleń europejski inaczej zwany szlachetnym, czy też daniel lub jeleń wschodni sika (Cervus nippon) – musimy kierować się pewnymi ważnymi względami. Jeśli chodzi o wielkość terenu, to na tym samym terenie możemy utrzymywać więcej danieli niż jeleni. Za to jelenie dają więcej mięsa z 1 ha areału, gdyż jelenie mają większą masę ciała – w przeliczeniu 1 łania jelenia o masie 120 kg jest równa masie 2 łań daniela ważących po 60 kg, ma więc mniejsze potrzeby bytowe w przeliczeniu na masę ciała. Jelenie hodowlane wymagają większych nakładów jeśli chodzi o zagrodę manipulacyjną i ogrodzenie, a do wykonania poważniejszych zabiegów weterynaryjnych niezbędny jest specjalistyczny poskrom. Jelenie są jednak mniej płochliwe od danieli, dają się łatwiej oswoić i są spokojniejsze podczas przepędzania ich do zagrody manipulacyjnej i w samej zagrodzie. Daniele są za to bardziej odporne na inwazje pasożytów i lepiej przystosowane do żerowania na pastwisku. Podstawowym zabiegiem profilaktycznym jest odrobaczanie, które przeprowadza się dwukrotnie w ciągu roku, przed i po zakończeniu sezonu pastwiskowego. Zwierzęta zakupione na fermę powinny być oswojone i przyzwyczajone do ogrodzenia. Nie można oszczędzać na ogrodzeniu! Przed wypuszczeniem zwierząt na kwaterę, należy sprawdzić jego szczelność i trwałość.
Należy regularnie prowadzić stado, przyzwyczajać do odłowni, odrobaczać, kontrolować kondycję poszczególnych zwierząt. Cielęta trzeba odłączać od łań dopiero przed zimą lub nawet przed okresem rozrodczym, gdyż łanie wchodzące w ruję są wówczas w lepszej kondycji. Należy więc oddzielnie utrzymywać stada łań i byków (w oddzielnych zagrodach), i łączyć je tylko w okresie rui. Zwierzęta przeznaczone do uboju również należy wcześniej odłączać od stada i utrzymywać osobno.

Jeleniowate utrzymywane w dobrych warunkach odznaczają się bardzo dobrą zdrowotnością. Karmienie należy prowadzić zgodnie z potrzebami wynikającymi z wieku i okresu fizjologicznego zwierząt. Nieodzowne dla utrzymania dobrego zdrowia tych zwierząt jest wspomniane wcześniej odrobaczanie i zapewnienie im właściwego poziomu mikro- i makroelementów w dawce pokarmowej, co bardzo łatwo uzyskuje się przez udostępnianie zwierzętom lizawek mineralnych.
Podsumowując – by uzyskać powodzenie takiej hodowli, trzeba spełnić trzy kardynalne zasady główne: należy zapewnić sobie dobry materiał wyjściowy, dobre ogrodzenie i dobre żywienie. Wtedy uzyskać możne maksymalną jej opłacalność i duży zysk. Do niepodważalnych zalet takiej fermowej hodowli (chowu) jeleniowatych należą: niskie nakłady pracy w produkcji (zaangażowanie małej siły roboczej), mała kapitałochłonność, obieganie sukcesji wtórnej poprzez małe obciążenie środowiska odchodami, możliwość wykorzystania terenów nienadających się do intensywnej uprawy rolniczej, wysoka produkcyjność zwierząt (niskie upadki, wysoki % wycieleń, rzadkie zachorowania), zachowanie wysokiego stopnia dobrostanu zwierząt (swobodny wypas i naturalne warunki, niemal jak w hodowli w stanie całkowicie dzikim), uzyskanie produktu o powtarzalnej i wysokiej jakości (wpisującego się w standardy żywności funkcjonalnej, poszukiwanej przez nowoczesnego i świadomego konsumenta), atrakcyjność hodowli (agroturystyka), hodowla bazująca na użytkach zielonych, „hodowla z przyszłością” choćby ze względu na rosnący popyt na mięso wysokiej jakości, hodowla stanowiąca rozwijający się rynek, brak konkurencyjnej nadproduckji na najbliższych europejskich rynkach zbytu, możliwość prowadzenia pełnej kontroli weterynaryjnej przed oraz po uboju, brak konieczności stosowania się do obowiązujących terminów polowań dająca możliwość całorocznego dostarczania mięsa na rynek, możliwość prowadzenia działalności dodatkowej takiej jak sprzedaż skór, potraw, poroża.

Eko-uprawy.pl © 2024